आदिवासी आम्ही डोंगरवासी, चंद्र सूर्यापासून आदिवासी यासारखी विविध गीते पावरीच्या तालावर म्हटली जात आहेत. पावरीचे सुरेल सूर व आदिवासी गीत कानावर पडले की आदिवासी बांधवांची जीवन कहाणी व समाजाचे संपूर्ण चित्रच डोंगऱ्या देव उत्सवाच्या निमित्ताने उभे राहते. या उत्सवाला मोठी परंपरा आहे. हा उत्सव मोठ्या आनंदाने व भक्तिभावाने साजरा केला जातो. याच उत्सवाला भाया असेही म्हणतात. कळवण तालुक्यातील कुंडाणे, नांदुरी, वंजारी, सुकापूर, दळवट आदी गावातील भाया उत्सव प्रसिद्ध असून, हा कार्यक्रम पाहण्यासाठी दूरवरून लोक येत असतात.
आदिवासी बांधवांची निसर्गावर अपार श्रद्धा असल्याने जंगलातील पशूपक्षी, वाघ देव, नागदेव, मोर, चंद्र-सूर्य हेच त्यांचे दैवत असल्याने गावाच्या वेशीवर किंवा रस्त्यावरील बारीत वाघदेवाची मूर्ती दिसून येते. काही देवांना ठराविक नावाने ओळखले जाते. यात हिरवा, कंसरामाता, लक्ष्मी, रानवा आदी देवतांची अखंड दीप लावून सलग पाच दिवस पूजा केली जाते.गावातील हनुमानाच्या मंदिराजवळ किंवा मोकळ्या जागेत पाच माऊलींच्या हातून देवतांडा उभा केला जातो. या जागेवर मुळासकट उपटून आणलेले झेंडूचे रोपटे लावतात. या देवतांडाजवळ मोराच्या पिसांचा गुच्छ, काकडी, नागलीचे दाणे, उडदाचे दाणे ठेऊन दिवा ठेवला जातो. कार्यक्रमाच्या ठरविलेल्या मुदतीप्रमाणे पाच, सहा किंवा बारा दिवस या थोम्बाजवळ माऊल्या फेर धरून नाचतात. या उत्सवादरम्यान या टापराला उपवास करून नियम पाळावे लागतात. या माऊल्या सकाळी अनवाणी फिरून शेजारील गावामध्ये जातात. गाणे म्हणून फेर धरून पावरीवर नृत्य करतात. घरोघरी जाऊन धान्य जमा करतात.
भाया उत्सव
आपल्या गावात सुख शांती लाभो, शेतात काम करताना निसर्गाचा कोप होऊ नये, शेतात पेरलेले पीक चांगले यावे व घर संसाराची भरभराट व्हावी आदी कारणासाठी भाया उत्सव साजरा करून सांगतेच्या वेळी कोंबड्या व बोकडाचा बळी दिला जातो.
